Pierwszy post dotyczyć będzie oczywiście naszej wsi Kokuszki. Wbrew pozorom jest trochę materiałów o naszej miejscowości, nie łatwo jednak do nich dotrzeć i tu się zaczyna zabawa...
Kokuszka jest najmłodszą i najmniejszą wsią wchodzącą w skład tzw. „wielkiej Piwnicznej” czyli miasta Piwniczna z wszystkimi wiejskimi przysiółkami. Położona jest na północ od Piwnicznej, w wąskiej dolinie potoku Jaworzynka, której źródła znajdują się na Zadnich Górach. Główna zabudowa wsi znajduje się na wysokości 400-500 m npm, lecz niektóre z jej przysiółków sięgają 900 m npm.
Kokuszka została założona w XVI w. na łanach należących do wójtów Piwnicznej. Gospodarowało na nich 9 zagrodników. W XVII w. stan zagród nie uległ zmianie. We wsi był młyn i tartak. W 1777 r. w Kokuszka liczyła 30 domostw, mieszkało w nich 31 rodzin, łącznie – 152 osoby. W Kronice Szkolnej przechowywanej w Szkole Filialnej w Kokuszce znajduje się zapis z 1925 roku o początkach Kokuszki: "...Właścicielem tej wsi był niejaki Dunikowski, którego dwór zbudowany był u stóp góry zwanej Skałką. Koło dworu było kilka budynków służby dworskiej, niedaleko tartak i młyn a w środku wsi browar i gorzelnia. Z czasem jednak zaczął Dunikowski grunta rozprzedawać, a w pierwszym rzędzie powynagradzał służbę swoją dając im kawałki pola obok ich domów. Na zakupionych od właściciela gruntach, zaczęli osiedlać się gospodarze, co roku przybywało więcej domów, tak że dzisiaj Kokuszka liczy 84 n. domów. Grunta i lasy były rozparcelowane, wyprzedane, został właścicielowi tylko dwór...".
Kokuszka jest przykładem wsi niwowej, w której układ ról związany był ze starodawną uprawą trójpolową. Z całości użytków rolnych wydzielone były tu większe niwy różniące się jakością gruntów, w obrębie których każdy gospodarz miał swoją część, przydzielaną drogą losowania. Jeden właściciel miał więc działki we wszystkich niwach, w różnych częściach wsi. Niwa siedliskowa lokowana była zwykle przy potoku, w centrum areału. Zabudowa wsi, w tym wypadku zwarta, miała formę ulicówki lub wielodrożnicy. Często jedną z niw przeznaczano na gromadzkie pastwisko.
Źródła: S. Ogórek. Piwniczna Zdrój i okolice Niezbędnik turystyczny. Piwniczna Zdrój 2010.
H. Stamirski. Zarys rozwoju miasta Piwnicznej. Nowy Sącz 2008.
A. Kowalska-Lewicka, Hodowla i pasterstwo w Beskidzie Sądeckim, Wrocław 1980.
